Thời gian qua, nhiều vụ cháy, nổ xảy ra đối với loại hình này, như: Vụ cháy chợ tối ngày 21/9/2025 tại xã Xuân Thới Sơn (trên đường Nguyễn Văn Bứa, xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn cũ), Thành phố Hồ Chí Minh đã thiêu rụi 07 sạp hàng của các hộ kinh doanh; vụ cháy trưa ngày 22/8/2025 tại chợ Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, tỉnh Cà Mau gây thiệt hại gần 21 tỉ đồng về tài sản, may mắn không có thiệt hại về người…

Vụ cháy tại chợ Xuân Thới Sơn (trên đường Nguyễn Văn Bứa, xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn cũ), Thành phố Hồ Chí Minh

Vụ cháy tại chợ Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, tỉnh Cà Mau

Nguyên nhân phổ biến gây cháy chợ:

1. Chập điện / Hệ thống điện xuống cấp:

- Tại các chợ truyền thống, chợ tạm hệ thống dây điện thường không đạt chuẩn, kéo chằng chịt, không bảo trì thường xuyên. 

- Thiết bị điện (bóng đèn, ổ cắm, dây dẫn...) được người dân tự ý đấu nối thêm, gây quá tải dòng điện, chập mạch, phóng tia lửa điện.

2. Sử dụng thiết bị nhiệt không an toàn (bếp gas, bếp than, máy hàn...):

- Một số tiểu thương sử dụng bếp gas mini, bếp điện, bếp than tổ ong để nấu ăn ngay tại kiốt, gây nguy cơ cháy nổ cao. 

- Không khóa van gas, để lửa gần vật dễ cháy (vải, giấy, xốp, bao bì nilon...).

3. Do sơ suất của con người:

- Vô ý vứt tàn thuốc, đốt vàng mã, nấu ăn không giám sát.

- Do lỗi cố ý như đốt phá, mâu thuẫn cá nhân.

4. Hàng hóa dễ cháy, bố trí dày đặc:

- Nhiều sạp buôn bán hàng dễ cháy: vải, nhựa, giấy, hóa mỹ phẩm, thiết bị điện không bảo đảm khoảng cách an toàn.

- Bố trí hàng hóa chất đống làm cản trở lối thoát nạn. 

5. Không đảm bảo điều kiện an toàn PCCC:

- Không được thiết kế, trang bị, lắp đặt hệ thống PCCC (nhất là những chợ đã thành lập từ lâu do lịch sử để lại), hoặc có nhưng không bảo đảm yêu cầu; nhất là thiếu phương tiện PCCC (hệ thống chữa cháy tự động, hệ thống báo cháy tự động, trụ, họng nước chữa cháy, chuông, đèn báo cháy, bình chữa cháy…), hoặc có được trang bị nhưng không được bảo dưỡng thường xuyên dẫn đến hệ thống xuống cấp, không sử dụng được khi xảy ra cháy, nổ.

- Thiếu lối và đường thoát nạn, hoặc có nhưng không duy trì thông thoáng dẫn đến khi sự cố xảy ra mọi người không thoát hiểm được.

- Không bảo đảm khoảng cách an toàn giữa các ki-ốt, gian hàng.

- Thiếu hoặc không có lực lượng PCCC tại chỗ, thiếu trang bị phương tiện cần thiết cho lực lượng này; các tiểu thương không được tập huấn về PCCC và CNCH nên không biết xử lý sự cố ngay từ ban đầu.      

 Để hạn chế thấp nhất nguy cơ và thiệt hại do cháy, nổ gây ra Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, Bộ Công an khuyến cáo:

1. Đối với các hộ kinh doanh buôn bán cần chấp hành nghiêm các quy định về an toàn PCCC, trong đó đặc biệt chú ý:

- Quản lý chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt, không đốt hương, đốt vàng mã, đun nấu, hút thuốc…; quản lý chặt chẽ các hàng, chất dễ cháy; sử dụng an toàn điện và thiết bị điện (tắt các thiết bị khi không cần thiết và khi đóng quầy…);

- Không tự ý câu móc điện. Không lấn chiếm, cơi nới ảnh hưởng đến lối đi chung và khoảng cách chống cháy lan (khoảng cách giữa các quầy từ 1,2m đến 2,4m tùy theo dãy quầy). Không tàng trữ, buôn bán trái phép các chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ;

- Tự tìm hiểu, học tập để trang bị kiến thức về PCCC, biết cách sử dụng thiết bị chữa cháy tại chỗ và kỹ năng thoát nạn khi có cháy xảy ra.

2. Đối với người dân khi tham gia hoạt động thăm quan, mua bán:

- Không mang chất dễ cháy, chất nổ vào chợ. Không tự ý sử dụng hoặc làm phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt;

- Chấp hành nghiêm các nội quy, quy định về an toàn PCCC được niêm yết tại chợ;

- Trước khi tham gia hoạt động cần quan sát kỹ các lối thoát nạn đề phòng khi có sự cố cháy, nổ xảy ra thì kịp thời thoát nạn an toàn.

3. Cách xử lý khi có cháy, nổ xảy ra tại chợ:

Khi có sự cố cháy, nổ cần bình tĩnh suy xét, tìm và di chuyển ra lối thoát nạn sẵn có theo đèn chỉ dẫn Exit hoặc nghe thông báo hướng dẫn qua hệ thống truyền thanh; trên đường đi hãy thông báo cho mọi người biết có cháy đang xảy ra; nếu có điều kiện hãy tham gia hướng dẫn, hỗ trợ người già, trẻ em, người tàn tật thoát ra nơi an toàn, tham gia chữa cháy, cứu tài sản./.

                                                Hà Sơn, Đào Phúc